Co zrobić, aby nie doszło do zasiedzenia drogi służebnej po 30 latach?

Posiadacz samoistny w dobrej lub złej wierze

Myślę, że nie powinna Pani obawiać się w chwili obecnej zasiedzenia – w szczególności mając na uwadze okres 20-letni, albowiem do ewentualnego zasiedzenia należy zastosować okres 30 lat, a więc bycia przez sąsiadów w złej wierze.

Zgodnie z treścią art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Zgodnie z § 2 powyższej regulacji: „Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze”.

Zasiedzenie drogi służebnej po 30 latach

Ważny jest zatem okres posiadania nieruchomości, a w opisanej sprawie należy mówić o 30 latach posiadania nieruchomości w złej wierze, albowiem sąsiedzi mają świadomość, iż służebność nie należy do nich, że nieruchomość obciążona służebnością ma właściciela w Pani osobie. Pod takim kątem więc sąd będzie oceniał złą, a nie dobrą, wiarę posiadaczy.

Polskie prawo cywilne przyjmuje pojęcie dobrej wiary w ujęciu subiektywnym, czyli że dobra wiara to stan psychiczny polegający na błędnym, ale usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu o istnieniu prawa lub stosunku prawnego (J. Gajda, Dobra, s. 42; podobnie post. SN: z 18.5.2000 r., III CKN 802/98). Zła wiara jest to stan psychiczny polegający na pozytywnej wiedzy lub niedbalstwie w tym zakresie, czyli w złej wierze pozostaje ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności nie przysługuje jemu, lecz innej osobie (post. SN z 11.3.2009 r., I CSK 360/08, Legalis).

Z uwagi na powyższe, w opisanym przez Panią przypadku – skoro sąsiedzi mają świadomość, iż nieruchomość posiada innego właściciela – ciężko będzie wykazać posiadanie w dobrej wierze.

Czym jest trwałe i widoczne urządzenie w kontekście zasiedzenia?

Oprócz tego, zgodnie z art. 292 K.c.: „Służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.”.

Czym jest trwałe i widoczne urządzenie? Wskazał na nie SN w interesującej uchwale z 12.02.1980 r. (III CZP 83/79, OSNCP 1980, Nr 9, poz. 158): „(..) trwałym i widocznym urządzeniem w rozumieniu powyższym jest okno otwierane na zewnątrz tak, że sięga ono w przestrzeń nad gruntem sąsiada, podobnie jak np. rynna odprowadzająca wodę. Korzystanie więc z takiego okna mogło – zarówno pod rządem KC Nap. [Napoleona], jak i art. 184 § 1 PrRecz i art. 292 KC – prowadzić do nabycia służebności gruntowej, polegającej na prawie posiadania takiego okna i otwierania go (…). Niemniej jednak należy zauważyć, że do zasiedzenia tego rodzaju służebności może dojść tylko wówczas, gdy istnienie okna wychodzącego na grunt sąsiedni jest zgodne z porządkiem prawnym, a w szczególności z przepisami prawa budowlanego. Nie może bowiem dojść do sytuacji, że przez faktyczne nadużycie przepisów budowlanych powstaje służebność okna, którą następnie decyzją administracyjną trzeba by było skasować.”.

Wobec powyższego, w chwili obecnej nie musi się Pani obawiać roszczeń.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2000 r., III CKN 802/98
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2009 r., I CSK 360/08
4. Uchwała Sądu Najwyższego  z dnia 12 luty 1980 r. III CZP 83/79

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.