• Data: 2024-11-14 • Autor: Tomasz Krupiński
Jak skutecznie przekazać drogę z infrastrukturą gminie? Jestem właścicielem gruntu, który jest drogą dojazdową do 20 działek. Właściciele tych działek mają notarialny zapis o służebności przechodu i przejazdu. Działki nie były uzbrojone, a gmina odmówiła uzbrojenia terenu, ponieważ grunt jest prywatny, nie miała w tym interesu oraz funduszy. W związku z taką sytuacją większość właścicieli nieruchomości zawiązało stowarzyszenie, które ze środków własnych wybudowało w tej drodze sieć wodno-kanalizacyjną wraz z przepompownią oraz drogę utwardziło. Czyli na dzisiaj droga jest gotowa i gminie pozostałoby dbać o nią i o infrastrukturę. Jak zatem zmotywować gminę do przejęcia tej drogi?
Weszła w życie ustawa, która całkowicie odmieniła kwestie przejmowania dróg przez gminę. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych (dalej: specustawa) – na własność gminy mogą zostać nabyte nieruchomości gruntowe pozostające w dniu wejścia w życie ustawy od co najmniej 20 lat we władaniu gminy, użytkowane jako drogi ogólnodostępne, ale jednocześnie niezaliczone do kategorii dróg publicznych.
Specustawa precyzuje, że nieruchomość taka musi być niezabudowana, utwardzona, użytkowana jako droga ogólnodostępna o znaczeniu lokalnym, po której odbywa się ruch pojazdów i pieszych. Droga powinna być funkcjonalnie zbliżona do dróg publicznych i z nimi połączona, stanowiąc uzupełnienie sieci dróg służących miejscowym potrzebom, a także wykorzystywana przez nieokreśloną liczbę użytkowników (art. 3 ust. 2 specustawy).
Nabycie nieruchomości drogowej następuje na podstawie tzw. decyzji o nabyciu nieruchomości, którą wydaje starosta na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (art. 4 ust. 1-2 specustawy).
Legislator wyznaczył jednocześnie ostateczny termin, do którego należy złożyć taki wniosek – 31 grudnia 2035 r. (art. 4 ust. 3 specustawy). Przejęcie nieruchomości, na której znajduje się droga, może odbyć się nawet, jeżeli nie wyraża na to zgody jej dotychczasowy właściciel – w praktyce będzie mieć zatem miejsce wywłaszczenie.
Istnieje możliwość przejęcia drogi od właścicieli. W przypadku gdy co najmniej 2/3 właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 3 ust. 1, stanowiących dojazd do co najmniej 10 nieruchomości zabudowanych, wystąpi do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 2, wójt (burmistrz, prezydent miasta) składa wniosek o wydanie decyzji o nabyciu nieruchomości w terminie 6 miesięcy od dnia wystąpienia z wnioskiem przez właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 3 ust. 1, albo wskazuje przyczyny, z uwagi na które wniosek nie może być złożony.
Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera w szczególności:
1) mapę w skali 1:5000 albo większej przedstawiającą przebieg drogi ogólnodostępnej według stanu na dzień wejścia w życie ustawy;
2) mapy z projektami podziału nieruchomości, w przypadku konieczności zatwierdzenia podziału nieruchomości, sporządzone zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344, 1113, 1463, 1506 i 1688) oraz ustawą z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne;
3) analizę powiązania drogi ogólnodostępnej z drogami publicznymi;
4) wskazanie nieruchomości lub ich części stanowiących przyszły pas drogowy, które są planowane do nabycia na rzecz gminy;
5) analizę powiązania drogi ogólnodostępnej z istniejącymi urządzeniami infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;
6) uproszczone wypisy z rejestru gruntów w postaci papierowej lub elektronicznej lub inne dokumenty w postaci papierowej lub pliku komputerowego sformatowanego zgodnie z obowiązującym standardem wymiany danych ewidencyjnych – wydane z katastru nieruchomości przez organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, zawierające oznaczenie działki ewidencyjnej oraz, o ile zostały ujawnione, numer jej księgi wieczystej, imię i nazwisko albo nazwę oraz adres jej właściciela lub użytkownika wieczystego;
7) wskazanie ujawnionych ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomości lub ich części wskazane zgodnie z pkt 4;
8) dokumenty potwierdzające władanie przez gminę nieruchomościami objętymi wnioskiem od co najmniej 20 lat do dnia wejścia w życie ustawy.
Przepisy są wdrażane, więc zapewne będą poprawiane wnioski (formularze wniosków).
Przykład 1 - Zawiązanie stowarzyszenia właścicieli działek
Właściciel gruntu dojazdowego do osiedla postanowił przekazać drogę wraz z infrastrukturą gminie, ale napotkał opór ze strony urzędników z powodu braku odpowiedniego stanu prawnego drogi. Właściciele nieruchomości połączyli siły, zakładając stowarzyszenie i samodzielnie utwardzili drogę. W wyniku zastosowania ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych gmina zobowiązała się do przejęcia drogi po przedstawieniu kompletnej dokumentacji.
Przykład 2 - Gmina przejmuje drogę ogólnodostępną na podstawie nowej ustawy
Pan Jan, właściciel prywatnej drogi dojazdowej, był zainteresowany jej przekazaniem gminie. Mimo że droga służyła od ponad 20 lat mieszkańcom jako droga ogólnodostępna, gmina dotąd nie chciała jej przejąć. Dzięki nowej ustawie z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych, gmina zgodziła się złożyć wniosek o nabycie nieruchomości i przejęła drogę na mocy wydanej decyzji administracyjnej.
Przykład 3 - Negocjacje z gminą na podstawie nowych przepisów
Pani Anna, właścicielka prywatnej drogi, planowała przekazanie jej gminie, ponieważ zrealizowała prace utwardzeniowe i wybudowała sieć gazową. Pomimo wcześniejszych odmów, powołując się na ustawę z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych, złożyła wniosek do urzędu, który w odpowiedzi wskazał niezbędne dokumenty do przekazania drogi. Pani Anna szybko uzupełniła brakującą dokumentację, co umożliwiło gminie przejęcie odpowiedzialności za utrzymanie drogi.
Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych stwarza nowe możliwości przekazywania prywatnych dróg na rzecz gminy. Przepisy te umożliwiają właścicielom dróg prywatnych, służących jako dojazd do nieruchomości, uregulowanie stanu prawnego i przeniesienie odpowiedzialności za ich utrzymanie na gminę. Działania te wymagają jednak starannego przygotowania dokumentacji i współpracy z lokalnymi władzami.
Potrzebujesz pomocy w przekazaniu drogi gminie zgodnie z nowymi przepisami? Nasz zespół prawników pomoże Ci w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji i złożeniu wniosku. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych, Dz.U. 2023 poz. 1722
2. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. 1997 nr 115 poz. 741
3. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Administrator portalu ePorady24, radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
Zapytaj prawnika
