• Autor: Eliza Rumowska
Moi rodzice przekazali ok. 10 lat temu gospodarstwo rolne mojemu bratu. Moja mama otrzymała dzięki temu rentę strukturalną (obecnie mama jest już na emeryturze rolniczej). Mój ojciec jest na zwykłej emeryturze (pracował w „normalnym” zakładzie pracy). Rodzice podpisali z bratem umowę dożywocia. Niestety brat nie wywiązuje się z niej należycie. Są szykanowani, zastraszani, mają zakaz kontaktowania się ze mną i moją rodziną. Ja nawet nie mogę do nich przyjechać w odwiedziny z ich wnukami. Rodzice nie mogą również widywać drugich wnuków (dzieci mojego brata). Boje się, że jeśli jedno z rodziców odejdzie, drugie sobie nie poradzi, sytuacja się jeszcze pogorszy. Jak mogę pomóc rodzicom? Jak wyegzekwować realizację umowy dożywocia, czyli opiekę ze strony brata i bratowej? Rozmowy z bratem nic nie dają…
Kodeks cywilny przewiduje dwie drogi postępowania:
Ad 1.
Polegałoby to na wytoczeniu sprawy przed sądem o zaprzestanie naruszeń praw służebników. Owszem – w takich sytuacjach najczęściej sprawa jest wygrana i sąd nakazuje właścicielom respektowanie praw służebników. Jednak w praktyce niestety niewiele zazwyczaj z tego wynika. Nie da się bowiem zmienić ludzkiej natury wyrokiem sądu – nawet gdy oprócz nakazania zachowań zasądzane są odszkodowania. Jeżeli jest międzypokoleniowy konflikt, to raczej wyrok sądu go nie zniweluje.
Ad 2.
Gdy pierwsza opcja zawiedzie, pozostaje skorzystanie z możliwości zamiany dożywocia na rentę. Kodeks cywilny daje poniższe możliwości:
„Art. 913. § 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.
Art. 914. Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.
Art. 915. Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości”.
Rodzice wówczas jednak musieliby opuścić dom w zamian za ustanowioną rentę, aby zamieszkać w innym miejscu. Brat natomiast zostałby dożywotnio zobowiązany do wypłacania im określonej przez sąd kwoty renty.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
