• Autor: Eliza Rumowska
Na mieszkaniu, które odziedziczyłam po rodzicach, jest bezpłatna służebność osobista mieszkania w całym lokalu mieszkalnym na rzecz babci. Mama i tata zakupili to mieszkanie ze środków własnych, w tym pożyczka. Płacili za nie przez ostatnie 20 lat. W tej chwili babcia przestała opłacać mieszkanie. Długi sięgają 2000 zł i rosną, spółdzielnia grozi mi komornikiem. Czy skoro babcia użytkuje to mieszkanie sama, nie powinna ponosić kosztów eksploatacyjnych mieszkania?
Zgodnie z opisem sprawy służebniczka nabyła w oparciu o akt notarialny prawo, jakim jest bezpłatna służebność osobista mieszkania w całym lokalu mieszkalnym.
Bezpłatność oznacza w takiej sytuacji pokrywanie przez właściciela obciążonego lokalu wszelkich opłat eksploatacyjnych mających na celu normalne zamieszkanie, tj. woda, ścieki, gaz, prąd i opłaty do spółdzielni. Nie ma Pani prawa żądać od babci zwrotu tych kwot ani tym bardziej ustanawiać własnych kwot.
Kodeks cywilny pozostawia jednak kilka opcji zamiany takiej służebności na rentę. Oto one:
„Art. 303. [Zamiana służebności na rentę]
Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę.”
Art. 913. [Zmiana dożywocia na rentę; rozwiązanie umowy]
§ 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.
Art. 914. [Skutki zbycia nieruchomości przez zobowiązanego]
Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.
Art. 915. [Odpowiednie stosowanie]
Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości”.
Widzimy więc, że prawo tylko w drodze wyjątku przewiduje zamianę służebności na rentę, ale nigdy nie pozwala zmienić warunków dożywocia z bezpłatnego na odpłatne. Stąd tak oto wygląda Pani sytuacja – albo będzie się Pani godziła z ponoszeniem opłat i zamieszkiwaniem babci, albo dokona Pani sądownie zamiany służebności na rentę.
Zobacz też: Dożywotnia służebność mieszkania a rachunki
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
