• Autor: Marek Gola
Jesteśmy z siostrą współwłaścicielkami nieruchomości po rodzicach, chciałyśmy ją sprzedać i okazało się, że istnieje zapis w naszej księdze wieczystej o służebności gruntowej korzystania ze studni. Służebność nigdy nie była wykonywana, a ustanowiono ją 60 lat temu. Nie wiemy, kto miał z niej korzystać. Jak to wszystko sprawdzić i wykreślić służebność?
W pierwszej kolejności zasadne jest udanie się do sądu rejonowego właściwego dla nieruchomości celem wglądu do akt księgi wieczystej. Innymi słowy nie chodzi o księgę wieczystą, ale o akta księgi wieczystej. Dysponując aktami księgi wieczystej, ważne jest dokładne przeanalizowanie wniosku o wpis w księdze wieczystej ww. służebności wraz z dokumentami załączonymi do tegoż wniosku. Sąd musi bowiem dysponować wnioskiem o wpis i podstawę wpisu. Pani jako współwłaściciel, jak również siostra, macie prawo wglądu do akt księgi wieczystej. Zasadne jest zatem ustalenie, kto był stroną umową darowizny.
Powyższe winno być pierwszym krokiem, który Pani wraz z siostrą powinny uczynić. Znając treść umowy, być może uda się ustalić strony umowy darowizny, co z kolei pozwoli ustalić osoby upoważnione do korzystania ze służebności. Dysponując takimi danymi, będzie Pani mogła wraz z siostrą ustalić, czy osoby te żyją, czy też nie. Jeżeli nie żyją, wówczas ułatwione będą miały Panie zadanie z punktu widzenia niewykonywania służebności gruntowej przez lat 10.
Jeżeli osoby te będą żyły, wówczas winne Panie zebrać wszystkich i udać się do notariusza celem złożenia oświadczenia o rezygnacji z ograniczonego prawa rzeczowego.
Jeżeli osoby te nie będą żyły, wówczas zasadne jest wystąpienie do sądu z wnioskiem o wykreślenie z księgi wieczystej służebności poprzez ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, a to na mocy art. 293 § 1 Kodeksu cywilnego. Jak podkreśla się w literaturze, „wygaśnięcie służebności na skutek niewykonywania następuje ex lege, oznacza to, że ewentualne orzeczenie stwierdzające wygaśnięcie służebności ma charakter deklaratoryjny. Jeżeli służebność została wpisana do księgi wieczystej, a następnie wygasła na skutek niewykonywania przez lat 10, a pomimo to dalej figuruje w księdze wieczystej, wówczas mamy do czynienia z niezgodnością między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Stan taki może prowadzić do nabycia prawa, które wygasło w warunkach rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. W uchwale z dnia 8 kwietnia 1983 r. (III CZP 8/83, OSNC 1983, nr 11, poz. 173) Sąd Najwyższy stwierdził, iż nabywca nieruchomości władnącej może nabyć – dzięki działaniu rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych – wpisaną do księgi wieczystej służebność gruntową, pomimo że służebność ta wygasła wskutek jej niewykonania (art. 293 § 1 k.c.). Orzeczenie to zasługuje na aprobatę” (patrz: K, A. Dadańska, Komentarz do art. 293 Kodeksu cywilnego, 01.09.201).
W chwili obecnej, w mojej ocenie, winne Panie dążyć do uzyskania zaświadczenia z wodociągów o przyłączeniu działek, o których mowa w oświadczeniu z umowy darowizny, do kanalizacji. Pierwszym krokiem jest jednak udanie się do sądu i przejrzenie akt księgi wieczystej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika
