• Autor: Małgorzata Rybarczyk
Od 2011 r. jestem właścicielem działki rolnej. W latach dziewięćdziesiątych moi rodzice dzierżawili te grunty, a potem zostali ich właścicielami. Od lat siedemdziesiątych na działce znajdują się dwa słupy energetyczne. Czy mogę ubiegać się o jakieś odszkodowanie? Słupy znajdują się na środku działki i stanowią przeszkodę dla maszyn podczas prac w polu.
Ponieważ nie posiada Pan żadnych dokumentów odnośnie słupów posadowionych na należącej do Pana działce, spróbuję podpowiedzieć Panu kilka rozwiązań, które będzie mógł Pan podjąć, choć będzie Pan musiał dostosować swoje działania do stanu faktycznego, który uda się Panu ustalić.
Teoretycznie przysługują Panu następujące roszczenia.
1. Odszkodowanie od firmy przesyłowej za bezumowne korzystanie z należącej do Pana działki. Odszkodowania takiego mógłby Pan jedynie dochodzić za okres ostatnich dziesięciu lat (okres przedawnienia roszczeń), o ile przez cały ten okres byłby Pan właścicielem działki, niezależnie od daty umieszczenia urządzeń przesyłowych, w tym słupów energetycznych na terenie działki. Ponieważ pisał Pan, że jest Pan właścicielem działki od 2011 r., to tylko za okres ostatnich 2 lat będzie Pan mógł dochodzić odszkodowania. Przy obliczaniu wysokości odszkodowania za słupy energetyczne uwzględnia się nie całą działkę, ale jedynie pas, który jest wyłączony z gospodarowania i użytkowania z powodu znajdujących się tam urządzeń (czyli obszar, na którym nie może Pan uprawiać ziemi lub budować domu itp.) oraz obszar, który jest niezbędny do zapewnienia dostępu do tych urządzeń, na przykład podczas awarii, lub droga dojazdowa do słupów energetycznych. Do obszaru wyłączonego z gospodarowania wlicza się także obszar zajęty przez linie napowietrzne rozciągnięte pomiędzy słupami. Wysokość tego odszkodowania oblicza się w oparciu o średni czynsz dzierżawny metra kwadratowego działek o analogicznym zagospodarowaniu w Pana okolicy. Przy obliczaniu wysokości odszkodowania warto zdać się na opinię doświadczonego rzeczoznawcy nieruchomości i zlecić mu wykonanie operatu szacunkowego.
2. Poza odszkodowaniem przysługuje Panu także prawo żądania przebudowy urządzeń, na przykład poprzez likwidację słupów energetycznych, linii napowietrznych i przeprowadzenie kabla ziemią lub taką zmianę ich posadowienia, która miałaby się przyczynić do zwiększenia funkcjonalności posiadanej przez Pana nieruchomości. Ewentualnie może Pan żądać wykupu terenu zajętego pod słupami energetycznymi posadowionymi na Pana nieruchomości, jeśli w istotny sposób uniemożliwiają one Panu korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem.
3. Może Pan także podjąć kroki w celu ustanowienia na Pana gruncie służebności przesyłu wpisanej do księgi wieczystej. Służebność taką regulują przepisy Kodeksu cywilnego (od art. 3051 do art. 3054). Służebność taka oczywiście zostałaby ustanowiona za stosownym wynagrodzeniem dla Pana. Przy obliczaniu wysokości tego wynagrodzenia przydatna będzie opinia rzeczoznawcy majątkowego, o której wspominałam już wcześniej.
Wszystkie ww. uprawnienia doznają jednakże ograniczenia w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo przesyłowe wykaże, że miało zgodę poprzedniego właściciela nieruchomości lub odpowiednią decyzję administracyjną na posadowienie słupów na Pana działce. Jednak w praktyce bardzo rzadko się zdarza, aby przedsiębiorstwa przesyłowe dysponowały odpowiednimi dokumentami. Częściej w przypadku, gdy sprawa dotyczy starych linii i instalacji, powołują się one na zarzut zasiedzenia służebności. Okres zasiedzenia wynosi 20 lat, gdy przedsiębiorstwo przesyłowe jest w dobrej wierze (np. dysponuje jakąś szczątkową dokumentacją, która wskazywałaby na to, że była podstawą do posadowienia linii energetycznej i słupów na Pana gruncie) albo 30 lat, gdy przedsiębiorstwo przesyłowe jest w złej wierze. Jak długo przedsiębiorstwo przesyłowe nie legitymuje się stosownym orzeczeniem sądu, które stałoby się podstawą do wpisania służebności do księgi wieczystej, tak długo może Pan podejmować kroki mające na celu uregulowanie tej kwestii.
W tym celu powinien Pan podjąć następujące kroki:
Szanse powodzenia zależą w dużej mierze od tego, jak precyzyjnie uda się Panu ustalić podstawę prawną i datę posadowienia urządzeń na Pańskim gruncie.
*Stan prawny z dnia 22.01.2013 r.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Rybarczyk
Zapytaj prawnika