• Autor: Joanna Korzeniewska
Dostałam od matki pismo o odwołaniu darowizny z dożywotnią służebnością (żąda zwrotu). Czy przepisując własność, mogę domagać się od matki zwrotu nakładów poczynionych na mieszkanie, kosztów remontu całego mieszkania wraz z umeblowaniem? Czy ja mogę to mieszkanie przepisać na małoletnią córkę?
Sprawy majątkowe, zwłaszcza w rodzinie, należą do trudnych i delikatnych.
Umowa darowizny została opisana w art. 888 i następnych Kodeksu cywilnego (dalej K.c.). Przez umowę darowizny darczyńca dokonuje bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Z Pani punktu widzenia ważniejsze są przepisy dotyczące możliwości odwołania darowizny. Istnieje taka możliwość np. na podstawie art. 898 K.c. z powodu rażącej niewdzięczności. Nie wnikam w okoliczności sprawy, gdyż nie o to chodzi w Pani pytaniu.
Zgodnie z art. 898 § 2 K.c. zwrot przedmiotu darowizny już wykonanej następuje na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Czyli w sprawie poniesionych nakładów i pożytków trzeba sięgnąć konkretnie do art. 408 K.c. Zobowiązany do wydania korzyści może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie znalazły pokrycia w użytku, który z nich osiągnął. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość korzyści w chwili jej wydania; może jednak zabrać te nakłady, przywracając stan poprzedni. Nakłady konieczne to takie, które są niezbędne, np. w uproszczeniu, jeśli zepsuje się rura, to trzeba ponieść koszt naprawy i to jest nakład konieczny. Natomiast remont, który poprawia stan mieszkania, także umeblowanie, można określić jako nakład użytkowy. Niewątpliwie remont zwiększa wartość mieszkania, dlatego też można domagać się zwrotu poniesionych kosztów remontu. Jeśli chodzi o umeblowanie, to jeśli nie jest ono zamontowane na stałe do mieszkania, to można je zabrać, skoro je Pani kupiła i są te rzeczy Pani własnością.
Kwestia zwrotu tych nakładów może nie być sprawą łatwą, jeśli Pani mama nie będzie chciała tego zrobić dobrowolnie, wówczas konieczne stanie się wniesienie pozwu o zapłatę. W postępowaniu tym trzeba będzie wykazać, jakie to były kwoty, ile Pani wydała, a także, iż to były nakłady, które zwiększyły wartość przedmiotu darowizny.
Oświadczenie o odwołaniu darowizny staje się skuteczne z chwilą, kiedy je Pani otrzymała, ale do tego, żeby mieszkanie oficjalnie stało się z powrotem własnością Pani matki, potrzebne będzie odwrotne oświadczenie o tym, iż zwraca Pani to mieszkanie matce, które również powinno zostać złożone u notariusza. Jednakże od chwili, gdy Pani wie, że matka odwołała darowiznę, nie może Pani już przekazać go córce. Umowa o przekazaniu mieszkania córce w tej sytuacji mogłaby zostać uznana za sprzeczną z prawem i nieważną, dlatego próby działań w tym kierunku nie są najlepszym pomysłem. Nie zostałoby to utrzymane.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Joanna Korzeniewska
Radca prawny, absolwentka prawa oraz europeistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zdobywała doświadczenie w wielu firmach, zajmując się m.in. prawem budowlanym, prawem zamówień publicznych, regułami kontraktowymi FIDIC i prawem cywilnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską, specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym oraz prawie zamówień publicznych.
Zapytaj prawnika
