• Autor: Eliza Rumowska
W akcie notarialnym z 1994 r. jest zapis „w wykonaniu darczyńców ustanawia nieodpłatnie na nabytej nieruchomości na rzecz dożywotnią służebność osobistą mieszkania polegającą na prawie korzystania przez nich z dwóch pokoi i kuchni (…) oraz zobowiązuje się dostarczać 80 metrów pszenicy rocznie”. Obecnie właścicielką domu od 2005 r. jest wnuczka, a dziadek (jeden z darczyńców) nie żyje. Jakie obowiązki ma wnuczka po przejęciu tego gospodarstwa? Co oznacza zapis o pszenicy?
Wszelkie prawa i obowiązki z umowy z roku 1994 przejęła w 2005 r. obdarowana. Oczywiście adekwatnie do stanu żyjących dożywotników, tj. jeśli żyje tylko babcia, to wnuczka względem niej ma świadczyć wszystko, co jej przysługuje w oparciu o akt notarialny z 1994 r. Wnuczka niejako wstąpiła w obowiązki poprzednika (darczyńcy), który przekazał w 2005 r. przedmiot darowizny wraz z obciążeniem służebnością.
Co do pszenicy – taki zapis oznacza obowiązek jej dostarczania rokrocznie we wskazanej ilości.
Aby dać Pani pogląd, jak reguluje służebność osobistą Kodeks cywilny – zacytuję przepisy, jednak zawsze indywidualny zakres kształtuje umowa – więc jej proszę się trzymać. Kodeks cywilny stanowi w tej materii następująco:
„Art. 296. [Służebność osobista]
Nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista)”.
Natomiast służebność gruntowa to:
„Art. 285. [Służebność gruntowa]
§ 1. Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).
§ 2. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części”.
Ponadto Kodeks cywilny indywidualnie reguluje kwestie służebności mieszkaniowej następująco:
„Art. 301. [Służebność mieszkania]
§ 1. Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności.
§ 2. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.
Art. 302. [Odpowiednie stosowanie przepisów o użytkowaniu]
§ 1. Mający służebność mieszkania może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców budynku.
§ 2. Do wzajemnych stosunków między mającym służebność mieszkania a właścicielem nieruchomości obciążonej stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne.
Art. 303. [Zamiana służebności na rentę]
Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę”.
Tak wygląda sytuacja, jeżeli jest jeszcze coś do wyjaśnienia – proszę o pytania dodatkowe.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
