Służebność przesyłu linii wysokiego napięcia a zgoda na pas technologiczny

Przeznaczenie prywatnej nieruchomości na cele publiczne

W pierwszej kolejności wymaga wskazania, że budowa napowietrznej sieci energetycznej stanowi cel publiczny w rozumieniu art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r., poz. 121 z późn. zm.).

Przeznaczenie nieruchomości dla potrzeb realizacji inwestycji celu publicznego może wynikać z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadkach, gdy akt taki dla nieruchomości nie obowiązuje – podstawę jego określenia stanowić będzie prawomocna decyzja lokalizacyjna.

Niezależnie od rodzaju aktu normującego przeznaczenie nieruchomości na cele publiczne, realizacja inwestycji przesyłowej polegającej na budowie magistrali energetycznej wymaga uprzedniej zgody właściciela nieruchomości, przez którą linia będzie przebiegać.

W odróżnieniu od przedsięwzięć prywatnych, które nie mieszczą się w granicach celu publicznego, w odniesieniu do tożsamych rodzajowo inwestycji dopuszczalne jest ograniczenie sposobu korzystania z gruntu lub jego wywłaszczenie przy użyciu instrumentów przymusu.

Decyzja wywłaszczeniowa oraz decyzja zezwalająca na czasowe ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości w celu realizacji przedsięwzięcia celu publicznego

Do takich środków należy decyzja wywłaszczeniowa oraz decyzja zezwalająca na czasowe ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości w celu realizacji przedsięwzięcia celu publicznego, wydawane przez właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości starostę na zasadach określonych odpowiednio w art. 112 i nast. oraz art. 124 i nast. ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zauważyć należy, że tryb wywłaszczeniowy znajduje zastosowanie przede wszystkim w przypadku lokalizacji urządzeń trwale związanych z gruntem (np. słupów wysokiego napięcia) wymagających posiadania przez przedsiębiorstwo przesyłowe trwałego tytułu prawnego, natomiast służebność ustanawia się w granicach potencjalnych ograniczeń wynikających z przebiegu sieci.

Obszar obciążony służebnością obejmować będzie zatem zarówno linię przebiegu sieci napowietrznej, jak i niezbędny do jej obsługi pas technologiczny.

Przez pas technologiczny wyznaczający granicę strefy ochronnej należy rozumieć przestrzeń po obu stronach linii energetycznej, niezbędną do zapewnienia jej prawidłowej eksploatacji i konserwacji, w obrębie której właściciel zobowiązany jest do znoszenia szeregu ograniczeń uwarunkowanych przebiegiem sieci (np. zakaz realizacji nasadzeń, które mogłyby osiągnąć pułap nadwieszenia przewodów).

Linia wysokiego napięcia przebiegająca przez tereny zalesione

W odniesieniu do linii przebiegających przez tereny zalesione, dodatkową powierzchnią rozszerzającą granice pasa technologicznego może być również tzw. pas ochrony funkcjonalnej stanowiący przestrzeń zapewniającą ograniczenie skutków kolizji istniejącego drzewostanu z przewodami.

Szerokość pasa technologicznego nie jest uregulowana w przepisach powszechnie obowiązujących, tym niemniej jego wyznaczenie w ramach realizacji inwestycji przesyłowej jest obligatoryjne.

Wielkość tej przestrzeni uzależniona jest od napięcia sieci, ukształtowania terenu oraz otoczenia linii.

Zgodnie z utrwaloną w praktyce orzeczniczej zasadą, im wyższe jest napięcie sieci, tym szerszy jest pas technologiczny niezbędny do jej obsługi oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia wypadków związanych np. ze zjawiskiem łuku elektrycznego.

Dla linii o napięciu 110kV przebiegających przez tereny leśne, szerokość ta może wynosić ponad 20 metrów.

Tym niemniej, na etapie rokowań z inwestorem – stanowiących element obligatoryjny przed wydaniem decyzji wywłaszczeniowej bądź rozstrzygnięcia zezwalającego na wstęp na nieruchomość w celu realizacji przedsięwzięcia – warto negocjować zarówno wysokość wynagrodzenia, jak i szerokość pasa technologicznego. Ponieważ na gruncie znajdują się nasadzenia przyjmujące postać kompleksu leśnego, możliwe jest także wystosowanie przez właściciela postulatu nadwieszenia przewodów na wysokości pozwalającej na zachowanie lub jedynie ogłowienie drzew znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie przebiegu linii.

Odnosząc się do pozostałych kwestii poruszonych w pytaniu, należy zauważyć, że inwestor nie dysponuje środkami do narzucenia treści umowy, która z natury rzeczy ma charakter konsensualny i wymaga złożenia przez strony zgodnych oświadczeń woli.

Ustanowienie służebności niezbędnej do eksploatacji sieci energetycznej

Dopiero w przypadku, gdy jedna ze stron nie wyrazi zgody na zawarcie umowy na proponowanych warunkach i nie będzie przejawiać gotowości do jej renegocjacji, inwestor będzie mógł wystąpić do organu o wszczęcie postępowania o wydanie zezwolenia na zajęcie terenu dla potrzeb realizacji przedsięwzięcia celu publicznego. Ustanowienie niezbędnej do eksploatacji sieci służebności będzie wówczas odbywało się na drodze sądowej. W tym trybie, wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności oraz szerokość pasa technologicznego określać będzie orzeczenie sądu.

Raz jeszcze odnosząc się do kwestii ustanowienia pasa technologicznego, godzi się wskazać, że przestrzeń ta zostanie wyznaczona obligatoryjnie, przy czym zarówno na etapie rokowań z inwestorem, jak i – w braku porozumienia – w toku postępowania sądowego, jej szerokość można kwestionować.

W praktyce dla linii 110kV nierzadko obserwuje się ograniczenie jej zasięgu względem osi przewodów do 9 metrów, co w konsekwencji tożsame jest z wyznaczeniem szerokości pasa na 18 metrów.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.