• Data: 2022-05-30 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jestem właścicielem nieruchomości, na której jest ustanowiona służebność gruntowa o szerokości 3 m do działki sąsiadującej z tyłu mojej posesji. Właściciel działki wystąpił o ustalenie warunków zabudowy. Z kilku powodów jest to dla mnie bardzo niekorzystne i będzie dla mnie uciążliwe. Czy jako właściciel nieruchomości obciążonej służebnością gruntową mogę wyrazić sprzeciw?
Postępowanie w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy uregulowanej w przepisach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 647), dalej jako ustawa, ma charakter postępowania administracyjnego, którego zasady określa ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.), dalej jako K.p.a.
W postępowaniu administracyjnym ustalenie stron następuje na podstawie kryteriów określonych w art. 28 K.p.a., przy czym pojęcie strony, jakim posługuje się powołany przepis, może być wyprowadzone tylko z przepisów prawa materialnego (normy prawnej), które stanowią podstawę ustalenia uprawnienia lub obowiązku.
Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy Prawo budowlane stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.
Jak z tego wynika, dla ustalenia kręgu stron niniejszego postępowania kluczowe znaczenie ma pojęcie „obszar oddziaływania obiektu”. Zgodnie z art. 3 pkt. 20 Prawa budowlanego jest to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu, w tym zabudowy, tego terenu.
Zgodnie z art. 28 K.p.a. stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Aby być stroną w postępowaniu administracyjnym, wystarczy, że postępowanie dotyczy interesu prawnego danego podmiotu, nie musi być nawet naruszony ten interes. Przyznanie statusu strony w postępowaniu administracyjnym – w myśl art. 28 K.p.a. – uzależnione jest od posiadania interesu prawnego, nie zaś od wykazania jego naruszenia (por. wyroki: Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OSK 832/11, oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II SA/Lu 379/12).
Interes prawny w rozumieniu art. 28 K.p.a. musi być umocowany w przepisach prawa, co do zasady – w prawie materialnym. O tym, czy dany podmiot jest stroną postępowania administracyjnego, którego wynikiem może być zainteresowany, nie decyduje sama wola lub subiektywne przekonanie tej osoby, albo też dopuszczenie jej przez organ do udziału w tym postępowaniu, lecz okoliczność, czy istnieje przepis prawa materialnego pozwalający zakwalifikować interes danej osoby jako „interes prawny”. Interes prawny ma bowiem charakter materialnoprawny, stąd musi istnieć norma prawa przewidująca w określonym stanie faktycznym i w odniesieniu do konkretnego podmiotu możliwość wydania określonego aktu (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. akt II SA/Ol 610/15).
W orzecznictwie sądów administracyjnych zwraca się też uwagę, że stronami postępowania w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy zawsze będą inwestor (wnioskodawca) oraz podmioty posiadające tytuł prawny do nieruchomości, której dotyczy wniosek o ustalenie warunków zabudowy (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 12 stycznia 2015 r., sygn. akt II SA/Gl 791/14). Stronami postępowania administracyjnego o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu mogą być także właściciele lub użytkownicy wieczyści działek sąsiednich (por. uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego: np. z dnia 25 września 1995 r., sygn. akt VI SA 13/95).
O granicach obszaru oddziaływania będą decydować indywidualne cechy obiektu budowlanego, jego przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenu, przy czym w procesie zmierzającym do jego wyznaczenia chodzi o wykazanie możliwości spowodowania szkodliwego oddziaływania inwestycji na teren otaczający działkę inwestora w związku z zamierzeniem budowlanym.
W tym miejscu należy nadmienić, że na problem ustalania stron postępowania w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy należy także spojrzeć z perspektywy art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy, zgodnie z którym każdy ma prawo do ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych.
Ponieważ każdy ma prawo do zagospodarowania własnego terenu zgodnie z przepisami – obawiam się, że o ile nie zostaną naruszone przepisy – nie sprzeciwi się Pani skutecznie budowie na działce sąsiedniej.
Pani działka jest obciążona służebnością, powinna być Pani stroną postępowania, służą Pani środki odwoławcze.
Ale z uwagi na służebność jest Pani co do zasady zobowiązana do znoszenia służebności przejazdu, a sam fakt, że zabudowa nie jest dla Pani korzystna – nie ma znaczenia w sprawie.
Problem z dostępem do posesji
Pani Anna była właścicielką nieruchomości z wąską drogą służebną prowadzącą do działki sąsiada. Gdy sąsiad wystąpił o warunki zabudowy dla dużego domu wielorodzinnego, pani Anna sprzeciwiła się, argumentując, że intensywny ruch samochodów mieszkańców znacząco utrudni jej korzystanie z własnego wjazdu. Jej sprzeciw został częściowo uwzględniony – sąsiad musiał zaplanować dodatkowe miejsca parkingowe w obrębie swojej działki.
Uciążliwość hałasu i spalin
Pan Marek, właściciel działki z ustanowioną służebnością, sprzeciwił się planom budowy warsztatu samochodowego na sąsiedniej posesji. Obawiał się nadmiernego hałasu, spalin oraz częstych dostaw, które mogłyby utrudniać mu codzienne funkcjonowanie. W wyniku jego interwencji projekt budowy został zmodyfikowany – wjazd do warsztatu przeniesiono na inną stronę działki.
Obniżenie wartości nieruchomości
Państwo Kowalscy protestowali przeciwko planowanej budowie budynku usługowego z dużą strefą dostaw tuż obok ich ogrodu. Utrata prywatności i wzmożony ruch stanowiły dla nich istotny problem. Dzięki sprzeciwowi udało im się uzyskać zobowiązanie inwestora do postawienia ekranu akustycznego i obsadzenia granicy działki gęstym szpalerem drzew, co zmniejszyło uciążliwość inwestycji.
Właściciel nieruchomości obciążonej służebnością gruntową ma prawo zgłosić sprzeciw wobec ustalenia warunków zabudowy na sąsiedniej działce, jeśli inwestycja może negatywnie wpłynąć na jego interes prawny. Aby sprzeciw był skuteczny, musi być oparty na przepisach prawa i uzasadniony konkretnymi zagrożeniami, takimi jak utrudniony dostęp do posesji, nadmierny hałas czy pogorszenie warunków życia. Kluczowe jest wykazanie, że planowana inwestycja wpłynie na obszar oddziaływania obiektu, co daje podstawy do włączenia się w postępowanie administracyjne i skutecznej obrony swoich praw.
Jeśli potrzebujesz fachowej pomocy prawnej w sprawach związanych z ustaleniem warunków zabudowy, sprzeciwem wobec inwestycji na sąsiedniej działce lub ochroną swoich praw jako właściciela nieruchomości, oferujemy profesjonalne porady prawne online. Skontaktuj się z nami, a nasi doświadczeni prawnicy przeanalizują Twoją sytuację, doradzą najskuteczniejsze rozwiązania i przygotują niezbędne pisma, aby skutecznie chronić Twoje interesy.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
3. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168
4. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OSK 832/11
5. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II SA/Lu 379/12
6. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. akt II SA/Ol 610/15
7. Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego: np. z dnia 25 września 1995 r., sygn. akt VI SA 13/95
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika