Usunięcie przeszkód z drogi koniecznej

Bardzo przykro mi z uwagi na zaistniałą sytuację. Odpowiadając na Pana pytania, wskazuję, iż jeżeli zawarł Pan z sąsiadem ugodę sądową, to w chwili obecnej jest ona prawomocna i może zostać wykonana.

Zakładam, że żaden z Panów nie złożył w zakresie ugody środka zaskarżenia (choć jest to możliwe), więc ugoda stała się prawomocna. Zgodnie bowiem z art. 777 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego tytułami egzekucyjnymi są: orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem. Zgodnie natomiast z art. 783 § 1 postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności wymienia także tytuł egzekucyjny, a w razie potrzeby oznacza świadczenie podlegające egzekucji i zakres egzekucji oraz wskazuje czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, tytułowi egzekucyjnemu opiewającemu na świadczenie pieniężne w walucie obcej sąd nada klauzulę wykonalności ze zobowiązaniem komornika do przeliczenia tej kwoty na walutę polską według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu podziału nie sporządza się - na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi.

Z uwagi na powyższe, jeżeli mija powoli czas wskazany w ugodzie na udrożnienie drogi dojazdowej, a sąsiad nie zamierza niniejszego czynić, proszę skierować do sądu wniosek o nadanie ugodzie klauzuli wykonalności, tak aby stała się ona tytułem wykonawczym, co spowoduje, że będzie mógł Pan zainicjować postępowanie egzekucyjne (skierować sprawę do komornika sądowego).

Zgodnie bowiem z treścią art. 1049 § 1 jeżeli w samym tytule egzekucyjnym nie postanowiono, że w razie niewykonania przez dłużnika w wyznaczonym terminie czynności, którą może wykonać także inna osoba, wierzyciel będzie umocowany do wykonania tej czynności na koszt dłużnika – sąd, w którego okręgu czynność ma być wykonana, na wniosek wierzyciela wezwie dłużnika do jej wykonania w wyznaczonym terminie, a po bezskutecznym upływie terminu udzieli wierzycielowi umocowania do wykonania czynności na koszt dłużnika. Na żądanie wierzyciela sąd przyzna mu sumę potrzebną do wykonania czynności. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

Komentowany przepis odnosi się do przypadku, gdy dłużnik nie wykonuje czynności, która nie ma charakteru osobistego, ponieważ może jej dokonać również osoba trzecia. Dotyczy to np. czynności, które wymagają określonych kwalifikacji i umiejętności, ale na tyle powszechnych, że nie musi ich dokonywać ktoś o niepowtarzalnych umiejętnościach (nawożenie, obsianie pola, zwykłe prace remontowo-budowlane itp.), a więc tzw. czynności zastępowalnych.

Sądem właściwym do rozpoznawania wniosku wierzyciela w zakresie komentowanego artykułu jest sąd rejonowy właściwy dla dokonania czynności określonej w tytule egzekucyjnym. Sąd ten podejmuje następujące czynności: wzywa dłużnika do wykonania czynności w określonym terminie lub udziela wierzycielowi umocowania do wykonania tej czynności na koszt dłużnika.
Z uwagi na powyższe, jeżeli sąsiad nie wykona czynności we wskazanym terminie, proszę kierować sprawę do egzekucji – ugoda jest jak najbardziej wykonalna. Jak Pan wskazał, pozostało już mało czasu na wykonanie czynności, a więc postępowanie egzekucyjne będzie najszybsze, gdyż posiada Pan już w ręku tytuł egzekucyjny.

W zakresie natomiast samego utwardzeni drogi koniecznej, to niestety orzecznictwo nie jest w tej kwestii jednolite. Jak wskazała red. Osajda, „należy podkreślić kwestię wykonania i utrzymania urządzeń potrzebnych do korzystania ze służebności. Z reguły dotyczy to utwardzenia szlaku drogowego, ewentualnie montażu bram, szlabanu itp.” W literaturze (zob. W. Kocon, Droga, s. 85) i orzecznictwie (zob. wyr. SN z 15.6.2010 r., sygn. akt II CSK 30/10) słusznie wskazano, że „określony w art. 289 § 1 KC obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności obejmuje też obowiązek wybudowania tych urządzeń i późniejsze utrzymywanie ich w odpowiednim stanie. Jeśli nic innego nie wynika z umowy lub orzeczenia sądowego, to właściciel nieruchomości władnącej nie ma pełnej dowolności w zakresie wyboru urządzeń, które wykona na nieruchomości obciążonej (zob. art. 287 KC). Położenie asfaltu na drogę dotychczas gruntową nie zawsze będzie zgodne z art. 287 KC. Można postawić tezę, że w braku innych postanowień w umowie lub orzeczeniu, właściciel nieruchomości władnącej może wykonać jedynie urządzenia niezbędne, w danym przypadku, do korzystania z drogi”.

Mając powyższe na uwadze, podnoszę, iż jeżeli wprost nie zostało określone w postanowieniu, iż droga ma zostać utwardzona, to dokonując utwardzenia, powinien Pan postępować zgodnie z zasadami współżycia społecznego i wziąć pod uwagę całokształt sprawy. Jeżeli droga jest fatalna i winna zostać utwardzona i wymaga tego bezpieczeństwo, to jest to usprawiedliwione. Jeżeli jednak w obecnej chwili droga jest zdatna do przejazdu, to w ocenie sądu, kolejne utwardzanie może być uznane za nadmierne i niepotrzebne.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2010 r., sygn. akt II CSK 30/10

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.