• Autor: Eliza Rumowska
Od 20 lat posiadam dożywotnią umowę użyczenia mieszkania, którą podpisał właściciel. Teraz chce się mnie pozbyć i wystawić mieszkanie na sprzedaż. Wszystkie opłaty za mieszanie to ja regulowałem i zawsze w terminie. Czy mam prawo nadal tam mieszkać? Czy ewentualnie należy mi się jakieś zadośćuczynienie za utrzymywanie mieszkania przez 20 lat?
Kluczem do zakresu Pańskich uprawnień jest treść umowy, którą zawarł Pan z właścicielem nieruchomości. Przysługuje więc Panu dokładnie taki zakres uprawnień i ochrony, jaki w umowie przewidziano.
Pisze Pan, że jest to „dożywotnia umowa użyczenia mieszkania”. Zatem tylko analiza treści umowy dałaby jednoznaczną odpowiedź, czy ma ona cechy umowy użyczenia, czy służebności osobistej. Nie ukrywam, że w pierwszym przypadku – użyczenia, byłoby to mniej korzystne i właściciel po prostu umowę mógłby Panu wypowiedzieć. Natomiast jeżeli chodzi o służebność dożywocia lub służebność osobistą mieszkania, to wówczas sprzedaż nie ruchomości niczego nowego nie wnosi – Pan nadal mógłby korzystać ze swoich uprawnień. Oczywiście przy dożywociu (służebności) Kodeks cywilny przewiduje jej zniesienie, ale za ustaleniem odpowiedniej renty.
„Art. 303. [Zamiana służebności na rentę]
Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę.”
A także:
„Art. 913. [Zmiana dożywocia na rentę; rozwiązanie umowy]
§ 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.
Art. 914. [Skutki zbycia nieruchomości przez zobowiązanego]
Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.
Art. 915. [Odpowiednie stosowanie]
Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości.”
Widzimy więc, że prawo tylko w drodze wyjątku przewiduje zamianę służebności na rentę, ale nigdy nie pozwala zmienić warunków dożywocia z bezpłatnego na odpłatne. Tak oto wygląda ogólnie sytuacja Pana – tylko analiza łączącej Pana z właścicielem mieszkania umowy pozwoliłaby na szczegółowe rozstrzygnięcie problemu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
