• Data: 2024-05-11 • Autor: Eliza Rumowska
Służebność gruntowa jest jednym z elementów, który może znacząco wpływać na korzystanie z nieruchomości. Możliwe jest jednak usunięcie takiej służebności z księgi wieczystej, w tym wygaśnięcie w wyniku niewykonywania przez określony czas, zniesienie za wynagrodzeniem, czy zniesienie bez wynagrodzenia. Pan Mikołaj jest współwłaścicielem działki, która ma wpis w dziale I, tj. uprawnienia z nieodpłatnej i nieograniczonej w czasie służebności gruntowej. Wykupił udział w drodze, na której jest służebność. Zastanawia się teraz, jak wykreślić ten wpis o służebności.
Kodeks cywilny przewiduje poniższe sytuacje i możliwości usunięcia takiej służebności:
Oto brzmienie przepisów Kodeksu cywilnego, które zawierają wymogi stawiane przy staraniu się o usunięcie służebności:
„Art. 293. [Wygaśnięcie]
§ 1. Służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć.
§ 2. Jeżeli treść służebności gruntowej polega na obowiązku nieczynienia, przepis powyższy stosuje się tylko wtedy, gdy na nieruchomości obciążonej istnieje od lat dziesięciu stan rzeczy sprzeczny z treścią służebności.
Art. 294. [Zniesienie za wynagrodzeniem]
Właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.
Art. 295. [Zniesienie bez wynagrodzenia]
Jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia”.
Oczywiście liczy się przede wszystkim stan faktyczny, a nie sam wpis do księgi wieczystej. Należy więc opisać, czy służebność jest wykonywana. Czy służebnicy będą oponować w kwestii zniesienia tej służebności lub podjęcia procedury stwierdzenia wygaśnięcia? Wówczas nasz klient – przy zgodnej woli – załatwi to jako uprawniony i zobowiązany u notariusza, ale przy braku zgody pozostaje jedynie droga sądowa.
Oczywiście zarówno procedura notarialna, jak i sądowa wymagać będzie udziału drugiego współwłaściciela.
Przypadek wygaśnięcia służebności z powodu niewykonywania
Państwo Kowalscy przez ponad dziesięć lat nie zauważyli, by ich sąsiad korzystał z prawa przejazdu przez ich działkę, które zostało ustanowione jako służebność gruntowa na rzecz poprzedniego właściciela sąsiedniej nieruchomości. Uznając, że służebność ta jest już nieaktualna i nie ma wpływu na korzystanie z działki przez sąsiada, postanowili wystąpić do sądu o stwierdzenie wygaśnięcia służebności. Sąd, po zweryfikowaniu okoliczności, orzekł na korzyść Kowalskich, co pozwoliło im na wykreślenie służebności z księgi wieczystej ich nieruchomości.
Zniesienie służebności za wynagrodzeniem po zmianie warunków
Po zakupie działki i zbudowaniu na niej domu pani Nowak zorientowała się, że istniejąca służebność drogowa na rzecz sąsiedniej działki staje się dla niej uciążliwa, ponieważ planuje rozbudowę domu, a przebieg drogi znacząco ogranicza możliwości zagospodarowania terenu. Sąsiad, korzystający z drogi, zgodził się na zniesienie służebności w zamian za finansowe wynagrodzenie. Można też było wykreślić służebność z KW.
Zniesienie służebności bez wynagrodzenia z powodu utraty znaczenia
Rodzina Jaworskich posiadała służebność czerpania wody z przydomowej studni znajdującej się na działce sąsiada. Z czasem jednak Jaworscy zdecydowali się na przyłączenie do sieci wodociągowej, co sprawiło, że służebność ta straciła dla nich jakiekolwiek praktyczne znaczenie. Sąsiad, rozumiejąc sytuację, nie sprzeciwił się wnioskowi o zniesienie służebności, co umożliwiło formalne jej usunięcie z księgi wieczystej bez konieczności wypłacania wynagrodzenia.
Proces wykreślania służebności gruntowej z księgi wieczystej, choć może wydawać się skomplikowany, jest niezbędnym krokiem do uzyskania pełnej swobody w zarządzaniu własną nieruchomością. Bardzo ważne jest tutaj zrozumienie obowiązujących przepisów oraz otwartość na negocjacje z innymi stronami.
Potrzebujesz pomocy w sprawie służebności gruntowej? Skorzystaj z naszych porad prawnych! Aby dowiedzieć się, jak możemy Ci pomóc, opisz sprawę za pomocą formularza kontaktowego umieszczonego poniżej.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
