• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Od kilku lat jestem właścicielem drogi dojazdowej do kilku firm. Drogę tę musiałem kupić wraz z inną działką potrzebną do inwestycji. Czy mogę żądać opłat za korzystanie z drogi dojazdowej, za jej konserwację i zwrot części poniesionych kosztów?
Na wstępie wyjaśnienia wymaga, na czym polega oraz jaki jest cel ustanowienia służebności gruntowej. W myśl art. 285 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego (K.c.) – nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).
Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części, nie może mieć na celu tylko samej wygody właściciela nieruchomości władnącej, jeżeli nie towarzyszy temu zwiększenie jej gospodarczej użyteczności. Rodzajem służebności gruntowej jest służebność drogi koniecznej, której ustanowienie następuje na nieruchomości sąsiedniej wówczas, gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich. Przeprowadzenie drogi koniecznej następuje z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić, a przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy (por. art. 145 § 1 i 2 K.c.).
Zatem celem służebności gruntowej jest jedynie zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części, zaś właściciel nieruchomości obciążonej musi znosić niedogodności związane z ustanowieniem służebności, natomiast w sytuacji ustanowienia służebności przechodu i przejazdu musi liczyć się z faktem przejeżdżania przez nieruchomość samochodów, bądź innych pojazdów oraz przechodzeniem przez nieruchomość ludzi, bądź zwierząt.
Kwestię utrzymania drogi, a więc i jej wykonania, reguluje art. 289 § 1 K.c.: „W braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej”. Zakres tego obowiązku został doprecyzowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego, np. w wyroku z dnia 15 czerwca 2010 r. (sygn. akt II CSK 30/10) stwierdzającym, że: „Obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności drogi koniecznej [szczególnego rodzaju służebności drogowej] w braku odmiennej umowy obejmuje swoim zakresem zarówno obowiązek wybudowania odpowiednich urządzeń, jeśli są potrzebne (utwardzenie drogi), jak i późniejsze ich utrzymywanie w należytym stanie, stosownie do sposobu korzystania z drogi (…)”.
Treść służebności obejmuje obowiązek użytkownika drogi do utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności, a więc prace (np. utwardzenie drogi), które muszą dotyczyć wyłącznie urządzenia służącego do wykonywania służebności, a których cel jest zbieżny z celem służebności.
Proszę więc zapoznać się z treścią wpisu z akcie dotyczącym zakresu ustanowionej służebności. Akt jest w KW Pana nieruchomości. Jeśli nic innego nie wynika z jego treści – koszty utrzymania służebności obciążają korzystających z tej służebności.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
