• Data: 2024-02-09 • Autor: Eliza Rumowska
Niekiedy infrastruktura telekomunikacyjna powstaje na terenie prywatnym. W niniejszym artykule omawiamy kwestie prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu. Wyjaśniamy również, jak wynegocjować sprawiedliwe wynagrodzenie za udostępnienie swojej nieruchomości pod infrastrukturę. Jako przykład posłuży nam sprawa pana Jerzego.
W granicy działki rolnej pana Jerzego firma chce poprowadzić w ziemi światłowód – zaproponowano mu odszkodowanie w wysokości 1000 zł brutto. Długość linii na działce pana Jerzego wyniesie około 180 m. Pan Jerzy uważa, że odszkodowanie jest zbyt niskie. W związku z tym zapytał nas, co może zrobić w takiej sytuacji.
Zachowanie i praktyka firmy telekomunikacyjnej (jak i innych operatorów) to jedynie dowód żerowania na niewiedzy przeciętnego obywatela. Oto bowiem zacznę od regulacji z Kodeksu cywilnego dotyczących służebności przesyłu, które stanowią:
„Art. 3051. Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).
Art. 3052. § 1. Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.
§ 2. Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.
Art. 3053. § 1. Służebność przesyłu przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1.
§ 2. Służebność przesyłu wygasa najpóźniej wraz z zakończeniem likwidacji przedsiębiorstwa.
§ 3. Po wygaśnięciu służebności przesyłu na przedsiębiorcy ciąży obowiązek usunięcia urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, utrudniających korzystanie z nieruchomości. Jeżeli powodowałoby to nadmierne trudności lub koszty, przedsiębiorca jest obowiązany do naprawienia wynikłej stąd szkody.
Art. 3054. Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych”.
Zobacz też: Rekompensata za światłowód
Teraz pan Jerzy powinien porównać, jak się to ma do jego sytuacji. W mojej ocenie owe 1000 zł to zbyt mało za służebność i za wejście na grunt oraz dalsze konsekwencje ustanowienia służebności i budowy tego odcinka. Przede wszystkim ingeruje on bardzo w zakres budowlany tej działki – chyba że według planu zagospodarowania nigdy ta działka nie mogłaby stać się siedliskiem. Ponadto pan Jerzy ma prawo oczekiwać, by operator posadowił swój kabel w granicy działki, a nie na niej. Nadto pragnę zwrócić uwagę, że mimo że to tylko działka rolna, to pan Jerzy powinien oddzielnie oczekiwać zapłaty za zgodę na wejście i wykonanie inwestycji oraz oddzielnie za ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem. Nie powinny to być jednak zbyt wygórowane kwoty, gdyby operator posadowił kabel po granicy – wówczas pan Jerzy ma prawo oczekiwać ok. 1400 zł w ramach zgody za wejście na grunt i wykonanie inwestycji i 4000 zł za ustanowienie służebności przesyłu obejmującej zgodę na posadowienie kabla w granicy działki i prawa do wejścia w celach naprawy i usuwania usterek. Natomiast należy wyraźnie wykluczyć prawo do bezpłatnej dalszej rozbudowy i modernizacji, wpisując w umowę, że wymaga to zawarcia odrębnej umowy o służebność i zgody właściciela na jej realizację.
Taka umowa całościowo ujmująca powyższe powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Propozycję z powyższymi rozwiązaniami najlepiej złożyć pisemnie do operatora – w razie potrzeby służę pomocą w przygotowaniu pisma.
Przeczytaj również: Jakie odszkodowanie za przekopanie działki
Przypadek pana Jana z Małopolski
Pan Jan posiadał działkę rolną, przez którą miała przechodzić nowa linia światłowodowa. Firma telekomunikacyjna początkowo zaoferowała mu 500 zł za służebność przesyłu. Dzięki dogłębnej analizie przepisów i przeprowadzonym rozmowom udało mu się wynegocjować kwotę 3000 zł oraz dodatkowe zabezpieczenia dotyczące przyszłego użytkowania działki, które obejmują m.in. ograniczenie do minimum ingerencji w teren i gwarancję naprawy w przypadku uszkodzeń.
Historia pani Katarzyny z Podkarpacia
Pani Katarzyna to właścicielka działki budowlanej, przez którą firma telekomunikacyjna chciała przeprowadzić kabel światłowodowy. Początkowa oferta wynosiła 800 zł. Pani Katarzynie kwota wydała się za niska, więc skonsultowała się z prawnikiem. W rozmowie z przedstawicielem przedsiębiorstwa podkreśliła konieczność przestrzegania przepisów o służebności przesyłu i osiągnęła ostatecznie umowę na kwotę 2500 zł. W jej treści znalazły się również zapisy, które zapewniły jej prawo do nadzoru nad sposobem wykonania prac oraz zobowiązały firmę do przywrócenia terenu do stanu pierwotnego.
Sprawa pana Michała z Wielkopolski
Pan Michał otrzymał propozycję ustanowienia służebności przesyłu na swojej działce leśnej za kwotę 700 zł. Skontaktował się z ekspertem ds. nieruchomości, który wyjaśnił mu, jakie ma prawa i co może zrobić w takiej sytuacji. Po tej rozmowie pan Michał spotkał się z przedsiębiorcą. Dzięki negocjacjom nie tylko udało mu się podnieść oferowane wynagrodzenie do 4000 zł, ale również uzyskać dodatkowe zobowiązania ze strony firmy, dotyczące m.in. ograniczenia dostępu do działki do celów konserwacyjnych i naprawczych.
Artykuł omawia kwestie prawne dotyczące ustanawiania służebności przesyłu na rzecz firm telekomunikacyjnych. Przytoczone przykłady pokazują, że negocjacje oparte na solidnej wiedzy prawnej mogą ułatwić właścicielom nieruchomości uzyskanie lepszych warunków finansowych i zapewnić właściwą ochronę praw własności. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże znaleźć sprawiedliwe i korzystne rozwiązanie dla obu stron.
Potrzebujesz wsparcia w negocjacjach z firmami telekomunikacyjnymi? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnego przygotowania pism. Już dziś opisz nam swój problem w formularzu umieszczonym pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
