• Autor: Eliza Rumowska
Kilka lat temu rodzice darowali mi mieszkanie z zastrzeżeniem dożywotniej służebności nieodpłatnej całego mieszkania. Mój ojciec od dawna nadużywa alkoholu, co przybrało na sile. Od około 2 lat mama z ojcem nie pozostaje w pożyciu (choć nie ma formalnie rozwodu ani separacji). Często wyjeżdża z mieszkania, by nie przebywać w nim z pijącym ojcem. Podczas jej nieobecności zdarza się, że ojciec przyprowadza do domu osoby o ujemnej opinii społecznej. Kilka razy zdarzyło się także, że zasnął podczas przygotowywania jedzenia, co skutkowało spaleniem jedzenia, garnka itp. i tylko czujność sąsiadów uchroniła od tragedii. Czy w świetle powyższej sytuacji możliwe jest staranie się o zniesienie służebności względem ojca–alkoholika? Jeżeli miałaby to być zamiana służebności na rentę, to jakiej wysokości renty mogę się spodziewać i czy byłaby ona płatna jednorazowo, czy comiesięcznie?
Opisane sytuacje oczywiście predestynują możliwość zamiany służebności na rentę. Kodeks cywilny stanowi:
„Art. 303. [Zamiana służebności na rentę]
Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę”.
Ponadto należy do nich stosować także odpowiednio regulacje dotyczące umów dożywocia:
„Art. 913. § 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.
Art. 914. Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.
Art. 915. Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości”.
Czy w świetle powyższej sytuacji możliwe jest staranie się o zniesienie służebności względem ojca?
Tak, bo swoim zachowaniem niewątpliwie narusza on rażąco zasady korzystania z mieszkania.
Co do wysokości renty – zależy to od wieku ojca, od tego, ile czasu już ze służebności korzysta, czy i jak określono w akcie notarialnym wartość służebności. Niezależnie jednak od tego, pragnę nadmienić, że służebność jest dla obojga rodziców. Ojciec nie ma wyłączności, a ja po prostu sam siłą niemal ustanowił. Pani mama powinna podjąć kroki w kierunku przeciwdziałania przemocy w rodzinie i z Pani pomocą doprowadzić do sytuacji takiej, by mogła korzystać spokojnie z tego mieszkania. Ojciec zaś jako sprawca przemocy domowy powinien poddać się terapii lub poszukać sobie innego lokum. To nie mama powinna ustąpić z lokalu – tylko ojciec.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
