• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
W akcie notarialnym mam zagwarantowaną służebność gruntową przejazdu i doprowadzenia mediów, droga ta jest też pasem technicznym, ponieważ przebiega nią trakcja elektryczna. Droga kończy się ślepo równo z końcem mojej działki. Naprzeciwko mojego domu jest działka niezabudowana, a dalej las. Zdarza się, drogą „na dziko” przejeżdżają quady. Miałem ostatnio utarczkę słowną z jednym z kierujących quadem, ponieważ zakwestionowałem jego prawo do przejazdu drogą. Zaznaczę, że droga została odremontowana na mój koszt. Właściciel drogi, który udzielił służebności, zrobił to notarialnie kilka lat wcześniej, na rzecz poprzednich właścicieli, od których kupiłem działkę. I w ogóle się nigdy tutaj nie pojawia. Czy mam prawo domagać się nieprzejeżdżania osób trzecich tą drogą?
Pan jako posiadacz służebności nie ma prawa wykonywania uprawnień właścicielskich w postaci zakazania komukolwiek korzystania z pasa/działki/gruntu.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (władnącej) prawem, którego treść polega na tym, że: właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.
Zobacz też: Służebność drogi kto odśnieża
Właściciel nieruchomości obciążonej ma zatem obowiązek znoszenia pewnych działań właściciela nieruchomości władnącej, np. przechodu czy przejazdu, czerpania wody, oparcia budynku o mur sąsiada, służebności okna otwieranego na zewnątrz, wchodzącego w przestrzeń nad gruntem sąsiednim (zob. uchwała SN z dnia 12 lutego 1980 r., sygn. akt III CZP 83/79, OSN 1980, z. 9, poz. 148). Podkreślić należy, że osobą uprawnioną do wykonywania służebności jest nie tylko właściciel nieruchomości władnącej, ale również każda inna osoba, która wykonuje prawo własności w imieniu właściciela nieruchomości władnącej, np. domownicy właściciela, najemca, dzierżawca, użytkownik, pracownicy właściciela.
Może Pan wystąpić do obecnego właściciela działki obciążonej z wnioskiem o postawienie np. szlabanu albo zezwolenie na postawienie szlabanu czy nawet bramki, aby umożliwić korzystanie z pasa gruntu jedynie uprawnionym.
Jeśli właściciel nie podejmie działań, może Pan wystąpić do sądu wnioskiem o zmianę służebności i uprawnienie do postawienia przeszkody uniemożliwiającej korzystanie z pasa.
Może Pan wystąpić z żądaniem odszkodowania, jeśli ktoś uszkodzi Panu drogę. Ale uprawnień, o których Pan pisze w pytaniu – niestety Pan nie posiada. Nie ma mowy o naruszeniu posiadania, bo nikt Panu nie przeszkadza w korzystaniu ze służebności. Nikt nie zniszczył Panu nawierzchni, aby powstało roszczenie odszkodowawcze.
Pani Maria, mieszkająca na końcu prywatnej drogi objętej służebnością, zauważyła, że coraz częściej przejeżdżają nią osoby na quadach. Gdy zwróciła jednemu z kierujących uwagę, usłyszała, że „to przecież droga wspólna”. Czuła się bezsilna, bo nie miała prawa zabronić im wjazdu.
Pan Tomasz wyremontował na własny koszt drogę dojazdową do swojej posesji, korzystając ze służebności wpisanej do aktu notarialnego. Kilka dni później zauważył, że okoliczni mieszkańcy zaczęli traktować ten odcinek jak skrót do pobliskiego lasu. Czuł się wykorzystywany, ale wiedział, że nie ma prawnych podstaw do ich zatrzymania.
Rodzina Kowalskich wynajmuje dom na działce z dostępem przez służebność drogową. Ich najemca zgłosił, że miał problem z wjazdem, bo drogę zablokował samochód nieznanej osoby. Okazało się, że to znajomy sąsiada, który uznał, że może z niej korzystać, skoro „wszyscy tu jeżdżą”.
Droga objęta służebnością nie staje się własnością korzystającego z niej ani nie daje mu prawa do decydowania, kto jeszcze może z niej korzystać. Choć może budzić to frustrację, szczególnie gdy droga została odremontowana na własny koszt, prawo jasno reguluje granice uprawnień posiadacza służebności. W sytuacjach spornych warto rozważyć formalne kroki – jak wystąpienie do właściciela gruntu czy sądu – zamiast działać na własną rękę.
Potrzebujesz pomocy prawnej, ale nie masz czasu na wizyty w kancelarii? Skorzystaj z porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Oferujemy rzetelną pomoc w sprawach dotyczących nieruchomości, służebności, umów cywilnoprawnych i innych kwestii prawnych. Wystarczy opisać problem, a my odpowiemy jasno, konkretnie i zrozumiale.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 1980 r., sygn. akt III CZP 83/79
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika