• Autor: Mateusz Rzeszowski
Niedawno kupiłem działkę, na której jest ustanowiona służebność gruntowa na rzecz zakładu energetycznego. Ponad 20 lat temu zakład postawił stację transformatorową na działce. Czy mogę w jakiś sposób pozbyć się tej służebności?
Przepisy prawa przewidują zasadniczo trzy przypadki, w których następuje zakończenie stosunku prawnego jakim jest służebność gruntowa. Są to wygaśnięcie, zniesienie za wynagrodzeniem oraz zniesienie bez wynagrodzenia.
Zgodnie z art. 293 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej K.c.), służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. Ażeby mówić zatem o wygaśnięciu służebności gruntowej ustanowionej dla zakładu energetycznego, musiałby Pan wykazać, że przez co najmniej dziesięcioletni okres uprawniony nie korzystał ze swojego prawa. W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z trwałym i widocznym urządzeniem jakim jest transformator, musiałby Pan udowodnić, że ten przez dziesięć lat był nieczynny, czyli nieprzydatny dla zakładu energetycznego albo że przez ten okres w ogóle nie znajdował się na Pana nieruchomości.
Zobacz też: Słup transformatorowy na działce
Zasady zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem określa art. 294 K.c., zgodnie z którym, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.
Z zastosowaniem tej przesłanki mielibyśmy do czynienia, kiedy z jednej strony ustanowiona służebność w znacznym stopniu utrudniałaby możliwość korzystania z Pana nieruchomości (np. możliwość rozbudowy na gruncie przeznaczonym pod zabudowę mieszkalną), z drugiej zaś kiedy służebność utraciłaby istotne znaczenie dla zakładu energetycznego (np. kiedy istniałyby techniczne możliwości zastosowania innego, mniej inwazyjnego rozwiązania). Jest to najbardziej prawdopodobny scenariusz, w którym mógłby Pan narzucić zakładowi energetycznemu zniesienie służebności, ale należy liczyć się w jego przypadku z dodatkowymi kosztami i nie ma gwarancji pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy.
Ostatni przypadek, dotyczący zniesienia służebności bez wynagrodzenia, określony został w art. 295 K.c., zgodnie z którym, jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia. Przypadek ten dotyczy zatem sytuacji, kiedy transformator co prawda nadal znajduje się na Pana nieruchomości, ale nie pracuje ze względu na brak takiej potrzeby.
Ostatnim rozwiązaniem, które co prawda nie przewidziane zostało bezpośrednio przepisami prawa, jest zniesienie służebności za zgodą obu stron, bądź ewentualnie zmiana treści służebności w ten sposób, żeby nie przeszkadzała już Panu w realizacji planów inwestycyjnych na nieruchomości. W tym celu należy jednak dojść do porozumienia z przedsiębiorcą, w którego posiadaniu znajduje się służebność, co w wielu przypadkach bywa z różnych powodów utrudnione.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Mateusz Rzeszowski
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
Zapytaj prawnika
