• Autor: Katarzyna Bereda
Jestem właścicielem działki, przez którą nieodpłatnie ustanowiłem służebność przejazdu do działki mojego kuzyna. Na tej jego działce stoi budynek gospodarczy. Następnie służebność do działki kuzyna przebiega przez nieruchomość, której jesteśmy współwłaścicielami razem z moim bratem i na której stoi nasz dom. Zamierzam teraz przesunąć i utwardzić drogę konieczną na mojej działce zgodnie z ustanowioną na mapie ze służebnością, bo do tej pory przejazd do działki kuzyna biegł przez środek mojej działki. Kuzyn mieszka na stałe w Niemczech i nie korzysta ze swojej działki, sezonowo korzysta z niej jego ojciec. Przypuszczam, że kuzyn nie będzie zainteresowany współfinansowaniem utwardzenia drogi koniecznej. Jakie mam możliwości prawne wymuszenia na nim, aby razem ze mną i moim bratem finansował utwardzane drogi? Służebność przejazdu otrzymał przed 11 laty, kiedy planował na swojej działce wybudować dom. Do tej budowy nie doszło, zostały wylane tylko fundamenty. Kuzyn ma 60 lat i nie zamierza wracać do Polski.
W pierwszej kolejności wskazuję na odpowiedź związaną z utwardzeniem i wykonaniem drogi koniecznej. Zgodnie z treścią art. 145 Kodeksu cywilnego (K.c.):
„§ 1. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).
§ 2. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.
§ 3. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.”
Jeżeli służebność została ustanowiona, to teraz należy niniejsze wykonać zgodnie z Pana zapytaniem. W literaturze (W. Kocon, Droga, s. 85) i orzecznictwie (zob. wyr. SN z 15.6.2010 r., II CSK 30/10, Legalis) słusznie wskazano, że określony w art. 289 § 1 K.c. obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności obejmuje też obowiązek wybudowania tych urządzeń i późniejsze utrzymywanie ich w odpowiednim stanie. Jeśli nic innego nie wynika z umowy lub orzeczenia sądowego, to właściciel nieruchomości władnącej nie ma pełnej dowolności w zakresie wyboru urządzeń, które wykona na nieruchomości obciążonej (zob. art. 287 K.c.). Położenie asfaltu na drogę dotychczas gruntową nie zawsze będzie zgodne z art. 287 K.c. Można postawić tezę, że w braku innych postanowień w umowie lub orzeczeniu, właściciel nieruchomości władnącej może wykonać jedynie urządzenia niezbędne, w danym przypadku, do korzystania z drogi.
Zobacz też: Służebność przejazdu utwardzenie drogi
W przypadku służebności drogi koniecznej właściciel nieruchomości, która uzyskała dostęp do drogi publicznej, może zostać zobowiązany na podstawie treści dwustronnie zindywidualizowanego stosunku prawnego zachodzącego pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej a mającym prawo służebności, do ponoszenia kosztów utrzymania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności drogowej (np. utwardzania drogi). W tej sytuacji obowiązki właściciela nieruchomości obciążonej, zostaną właściwie ograniczone do konieczności znoszenia korzystania z jego nieruchomości przez uprawnionego ze służebności drogi koniecznej. (zob. szerzej A. Klein, Elementy stosunku prawnego prawa rzeczowego, s. 136 i n.; P. Machnikowski, w: SPP, t. 3, 2003, s. 15).
Z uwagi na powyższe, to właściciel nieruchomości władnącej, a więc kuzyn, obowiązany jest do wytyczenia i utwardzenia drogi. Jeżeli więc nie będzie wyrażał na niniejsze woli, a w szczególności jeżeli nie korzysta ze służebności, może Pan skierować sprawę do sądu o zniesienie służebności i będzie to jak najbardziej zasadne.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
